Όταν μιλάς για τον καιρό όλοι σε ακούνε με προσοχή.
«Τι καιρό κάνει;» ακούγεται μια γλυκιά φωνή, μόλις χτυπήσει το ξυπνητήρι σου. Σηκώνεσαι από το κρεβάτι, φτάνεις σκουντουφλώντας ως το παράθυρο, και κοιτάς, νυσταγμένος ακόμη, τα γκρίζα σύννεφα στον ουρανό και τον βρεγμένο δρόμο, και απαντάς «βρέχει». Υπάρχουν πολλοί ακόμη που αναστενάζουν την ίδια ώρα. Ο αγρότης, επειδή η μπόρα τού έχει τσακίσει τα στάχυα, το νεαρό ζευγάρι που πρέπει να αποφασίσει να αναβάλει το υπαίθριο πάρτι που σχεδίαζε, ή ο στρατηγός που ακούει ότι τα άρματα μάχης του έχουν κολλήσει στις λάσπες. Για όλους αυτούς, η ημέρα δεν έχει αρχίσει καθόλου καλά.
«... άνεμοι ασθενείς, μεταβλητοί...» Το δελτίο καιρού έχει φθάσει να αποτελεί τη σημαντικότερη πρωινή είδηση για εκατομμύρια ανθρώπων. Η διάθεση ενός έθνους αλλάζει αναλόγως του καιρού, και ειδικότερα όσων δεν εργάζονται μέσα σε προστατευμένο χώρο. Οι ψαράδες, οι εργάτες στις οικοδομές και οι ποδηλάτες, όλοι είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται τις ιδιοτροπίες του θεού καιρού. Το ίδιο και οι στρατιώτες. Και ας μην ξεχνάμε τον διευθυντή της ασφαλιστικής εταιρίας που τρέμει μόνο στη σκέψη μιας πλημμύρας. Για εκείνον, όλες οι φυσικές καταστροφές ονομάζονται «το χέρι του Θεού».
Μου εστάλη πρόσφατα ένα ανέκδοτο που αξίζει να δημοσιευτεί! Διότι δεν είναι απλά ένα ανέκδοτο... Σκιαγραφεί μια ολόκληρη εποχή (που ελπίζουμε να περάσει και να μην επιστρέψει ούτε σε αστείο):
Ένας νέος τελειώνει το Λύκειο και δεν έχει καθόλου όρεξη για
Πανεπιστήμιο. Ο πατέρας του νέου, πλούσιος πολιτικός με μεγάλη δύναμη στην κυβέρνηση, απειλεί τον γιο του: Δεν θέλεις να σπουδάσεις ρε τεμπελόσκυλο; Λοιπόν εγώ δεν συντηρώ κοπρίτες, γι' αυτό και θα δουλέψεις, κατάλαβες;
Έχοντας την ισχυρή οικονομική και πολιτική θέση ο πατέρας κινεί τα νήματα για να βρει μία θέση στον γιο του.
Πατέρας: Παπακωνσταντίνου(Υπουργός), θυμάσαι τον γιο μου; Λοιπόν, τέλειωσε το λύκειο και ο τεμπέλης δεν θέλει να σπουδάσει. Θα μπορούσες να του βρεις μια θέση να αρχίσει να δουλεύει, μήπως εν τω μεταξύ βρει το δρόμο του και αποφασίσει να σπουδάσει; Το θέμα είναι να βρεθεί κάτι που θα τον κάνει να δουλέψει σκληρά, να μήν κάθεται και τα ξύνει. κατάλαβες;
Σε συνέδριο Ελλήνων Οικονομολόγων σε μεγάλο ξενοδοχείο κουβεντιάζονται διάφορα οικονομικά ζητήματα. Ξαφνικά ένας μεγάλος Οικονομολόγος απευθυνόμενος στους υπόλοιπους συναδέλφους του, λέει:
Ανάγκη γιαεπιχειρηματίες! Ανάγκη για επιχειρηματίες! Ανάγκη για επιχειρηματίες! AΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΕΣ !
ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΕΣ !
-Έχουμε ανάγκη από επιχειρηματίες!Μάλλον το έκανα σαφές...
Δεν αναφέρομαι μονάχα στην Ελλάδα, αλλά σε οποιοδήποτε μέρος στον κόσμο! Έχει εμφανιστεί βαθιά η ανάγκη και οι καταστάσεις ζητάνε υποστήριξη από ένα περισσότερο επιχειρηματικό τρόπο σκέψης!
Σε αυτές τις εκλογές ψηφίζουν όσοι γεννήθηκαν από τις 31.12.1992 και έπειτα...
Αναρωτιέμαι λοιπόν τα εξής:
α)Με ποια κριτήρια θα κάνουν την επιλογή, και
β)αν είναι ηθικό να ζητάς και να υποχρεώνεις έναν νέο να ψηφίσει χωρίς όμως από την άλλη να τον έχεις προετοιμάσει, ούτε στο ελάχιστο, για το ποιες είναι οι υποχρεώσεις της απέναντι πλευράς, τι θα έπρεπε να αναζητά σαν άτομο, σαν μονάδα και σαν μέλος μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο.
Από τη στιγμή που η πολιτεία δεν αναλαμβάνει ή τουλάχιστον δεν εκπληρώνει σωστά την υποχρέωση της να παράσχει τέτοιου είδους εκπαίδευση μέσω του σχολείου και του γενικότερου εκπαιδευτικού της συστήματος, πως ορίζει, σαν νομική υποχρέωση, σε έναν νέο της να εμφανιστεί και να ψηφίσει; Να ψηφίσει για ποιο λόγο και με ποια κριτήρια, βασίζοντας την κρίση του σε ποιο υπόβαθρο;
Παράλληλα όμως αναρωτιέμαι πόσο ελπιδοφόρο (για το μέλλον μιας πολιτείας) μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι δεν νιώθω αυθόρμητα καμία ηθική υποχρέωση να εμφανιστώ και να “ασκήσω το εκλογικό μου καθήκον”. Κι αν νιώθω τώρα, που δεν νιώθω, δεν ένιωθα σίγουρα στα 18 μου, και επειδή από τότε δεν έχουν περάσει παρά 3 χρόνια, θυμάμαι ευδιάκριτα πλήθος από υπόλοιπους συνομήλικους μου, με την ίδια άγνοια και αδιαφορία. Πόσο αίσιο εν ολίγοις μπορεί να θεωρείται σαν γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους οι νέοι, δεν αισθάνονται καμία ηθική υποχρέωση να ασχοληθούν με τα κοινά του τόπου τους; Και θα συνεχίσω πάνω σ' αυτό αφού κάνω μια παράκαμψη για να αιτιολογήσω τα εισαγωγικά στο “ασκώντας το εκλογικό μου καθήκον”.
Ένα πολύ δυνατό ντοκιμαντέρ για τις ανατριχιαστικές πτυχές της ιστορίας του Σοβιετικού κομμουνιστικού καθεστώτος και για τα αποτελέσματα της τυραννίας του Κράτους.
Άγνωστο για πολλούς, καθώς και για τον γράφων, το αν και το κατά πόσο υπάρχει ο μυθικός κ. Κ. Κάποιοι, κάπου, σε ανύποπτα και μεταξύ τους ασύνδετα χρονικά σταυροδρόμια ελέχθη πως τον είδαν, του μίλησαν. Ήταν ψιλός, καλοντυμένος, με φινετσάτη καλίκωση. Με ακριβή κόμμωση και με ένα χαμόγελο ευγενές που παρ ότι σου μολογούσε καθαρά ότι θα σε εκμεταλλευτεί περίτεχνα μέχρι τελευταίας σταγόνας, η έλξη που σου ασκούσε ήταν αβάσταχτη σαν τραγούδι σειρήνας.
Αν αλήθεια υπάρχει ο Κ και αν είναι όντος όπως τον περιγράφουν δεν το ξέρουμε, η ιστορία του όμως μας είναι γνωστή:
Γεννήθηκε, λένε, περί τα 1800 και κατά την περίοδο του ατμού, αόριστη η τοποθεσία αλλά λίγης σημασίας αφού από τότε, αγέραστος, γύρισε και ακούστηκε σε κάθε σπιθαμή γνωστής γης. Στο σπιτικό ήσαν τα δύο αρσενικά(αγνώστου πατρός) και η μητέρα, πόρνη στο επάγγελμα· γυναίκα τόσο σκληρή και απάνθρωπη όσο σαγηνευτική και τρυφερή. Τα παιδιά, από πιτσιρίκια, πάντα ενάντια ο ένας στον άλλο. Ο αδερφός του πρωταγωνιστή μας, μικρότερος αλλά όχι και λιγότερος. Ίσος σε σπιρτάδα και αντάξιος σε λόγο. Κα οι δύο τους αφήσανε το σπίτι νωρίς, με την ευχή της μάνας «Πηγαίντε κι ο κόσμος θα σας δώσει απλόχερα όσα δε θέλει να γνωρίζει για δικά του, πάρτε τα και ύστερα δικάστε τον με αυτά».
Ο μικρότερος αδερφός, φίλος με την ανίσχυρη κοινωνία, μετέπειτα αρχηγός των ταλαιπωρημένων και των επίμοχθων, πάλευε και αντιμαχόταν τον Κ και την κομπανία του. Ήξερε καλά πως να μιλά και να συγκινεί. Ο Κ έμοιαζε περισσότερο στη μητέρα του, καλλιεργήθηκε και επιβίωσε σε έναν κόσμο ληστρικών χαρακτηριστικών όπου μετέπειτα χρίστηκε απ' αυτόν ηγέτης-θεσπιστής του. Η ευχή της μάνας φάνηκε προφητική, αλλά ο Κ ήταν ακόμη αγνός· γιατί να δικάσει εκείνους που έβλεπε για φίλους;
Οι φίλοι του τον έκαναν Θεό, αλλά όχι χωρίς λόγο. Του φόρτωσαν όλα όσα δεν ήθελαν για δικά τους· τον έκαναν Θεό, αλλά τον έκαναν και τέρας. Κι εκείνος το είδε και η ευχή της μάνας πήρε σάρκα και οστά. Με την ίδια δύναμη που δεν λογάριασαν καλά για να του δώσουν τους δίκασε σε ένα αναμεταξύ τους αιώνια πλανεμένο και νευρόσπαστο φανατισμό, και μέχρι σήμερα όλοι σχεδόν ασπάζονται την ανεξιχνίαστη δύναμη του, είτε σαν υποτελείς είτε σαν πολέμιοι.
Τρέχεις και δεν φτάνεις, «τραβάς» χρήματα από δω, τα βάζεις εκεί, τραβάς τα μαλλιά σου, το λες σε γνωστούς κι αγνώστους, και αυτοί με τη σειρά τους σε άλλους, πέφτει το χρηματιστήριο, ανεβαίνει το χρηματιστήριο, κλπ, κλπ. Που να κάθεσαι τώρα να ελέγχεις τι ισχύει και τι όχι; Ο κόσμος καίγεται!
Τι έγινε;
Ακούγανε λέει, οι περίοικοι, την τράπεζα, όλο το βράδυ, να τυπώνει δραχμές!! Και μη χειρότερα! Επίσης, ένα καράβι έφερνε ειδικό χαρτί για να εκτυπωθούν πεντοχίλιαρα!
Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιες φήμες τρομοκρατούν τον ήδη μπερδεμένο κόσμο και εν τέλει πετυχαίνουν το ζητούμενο οδηγώντας σκόπιμα την αγορά σε προβληματικές μεταβολές.
«Γιατί θες να με φας;»…
Η πονηριά και η αθλιότητα έρχεται εκ των έσω(!) και φυσικά κάποιοι ωφελούνται σε βάρος της χώρας. Εκτός κι αν έχει κανείς τη γνώμη, ότι όλα γίνονται για πλάκα… «Είναι πολλά τα λεφτά Άρη»…
Conclusion:
Εν πάση περιπτώσει, μια χώρα δεν αλλάζει νόμισμα μέσα στη νύχτα και στα κρυφά, σα να μην τρέχει κάστανο. Επίσης, τι να το κάνει το χαρτί; Εκτός κι αν τυπώνουν χιλιάρικα απ' ευθείας από αρχεία .jpg. Για κάθε άλλη περίπτωση οι μήτρες για την δραχμή, είναι στο μουσείο της ΤτΕ…
Όπως και να έχει το θέμα, επειδή σε ανάλογους καιρούς πολλά ακούγονται, ο καθ' ένας, πρέπει, ψύχραιμα, να εμπιστεύεται την λογική του και μόνο, και να είναι εξαιρετικά δύσπιστος με κάθε λογής σωτήρα. Βέβαια, επειδή όντως κανείς δεν ξέρει, πότε θα γίνει τι, είναι μια καλή ευκαιρία να αναρωτηθούμε ποιοι από εμας θα ήμασταν προετιμασμένοι για μια αλλαγή νομίσματος ακόμα και αν συνέβαινε σήμερα…
Σημείωση:
Σε καμία περίπτωση δεν θεωρώ ότι αν κάτι σχετικό όντως συμβεί θα φταίνε οι μυστήριοι κερδοσκόποι ή τα "παπαγαλάκια". Προφανώς μπορούν να προκαλούν προβλήματα, αλλά βραχυπρόθεσμα. Τα χάλια μας σαν χώρα είναι αλλουνού παπά... Διαφορετική άποψη νομίζω είναι αφελής...
Η σπουδαιότητα των οικονομικών φαινομένων, οι επιδράσεις τους στην κοινωνία και οι επιπτώσεις που προκαλούν σε αυτήν, είναι το λιγότερο εμφανής. Άλλοτε οι επιπτώσεις θετικές κι άλλοτε αρνητικές.Η απόλυτη αυτή σύνδεση μεταξύ οικονομίας και κοινωνίας είναι που της δίνει αξία και καθιστά απαραίτητη την επιμόρφωση (ή αλλιώς το ξεστράβωμα) σε βασικά και καθημερινά οικονομικά θέματα. Μέσα από αυτή τη γνώση χτίζονται βάσεις για μια ωριμότερη κατανόηση του σύγχρονου κόσμου.
Για κάποιους λόγους, έχω την εντύπωση ότι και μόνο η λέξη ¨Οικονομία¨ (σε συνδυασμό με την λέξη: χρήμα) ακούγεται στον πολύ κόσμο, βαριά κι ασήκωτη, αντιπαθητική, δύστροπη, απάνθρωπη, πηγή σκοτούρας και κακός μπελάς. Φαίνεται να έχει ταυτιστεί μόνο με αρνητικούς συσχετισμούς: Απεργίες με φασαρίες, άδικοι φορολογικοί νόμοι, κρατικά ελλείμματα, κρίσεις, ακρίβεια, εξαθλίωση, φτώχεια, απληστία, καταναλωτισμός, οικογενειακά προβλήματα, προνόμια των λίγων, ανισότητα, κοινωνικός αποκλεισμός, οικονομικός εγκλωβισμός, υλισμός, σπατάλη, ατομικισμός, ανηθικότητα, απολυταρχισμός, βαρβαρότητα, διαφθορά. Εν τέλει και με βάση τα παραπάνω, το συμπέρασμα βγαίνει εύκολα και λογικά. Η πηγή των δινών που μας ταλαιπωρούν είναι το Χρήμα!
Εντάξει, καλά όλα αυτά…
Ας βάλω μια παρένθεση.. Γενικά σαν άνθρωποι τείνουμε να λεκτικό-ποιούμε τα συναισθήματα και το αντίστροφο: να χρωματίζουμε της λέξεις, συναισθηματικά. Τούτο, όσομας βοηθάει να καταλαβαινόμαστε μεταξύ μας, άλλο τόσο, είναι που, πολλές φορές, λόγο μιας εσκεμμένης ή μη, κατάχρησης του, μας αποπροσανατολίζει από την αλήθεια. Και ποια είναι η αλήθεια εδώ που τα λέμε; Δεδομένου, ότι κάθε ένας έχει τη δική του πραγματικότητα και ότι τα πάντα είναι θέμα εγκεφαλικών καταγραφών δεν υφίσταται εξ αρχής, ο όρος ¨αντικειμενική πραγματικότητα¨ ή ¨αλήθεια¨. Η πραγματικότητα είναι όντως αρκετά σχετική. Δεν είναι όμως και εντελώς. Τουλάχιστον όχι σε καθημερινό επίπεδο. Για να μην ανοίγω όμως ατελείωτο και αμφιλεγόμενο θέμα, με την λέξη πραγματικότητα ας εννοήσουμε αυτό που συλλογικά αντιλαμβανόμαστε, προβάλουμε και επιβάλουμε μεταξύ μας σαν πραγματικότητα. Οπότε, συνεχίζοντας, καλούμαστε να κάνουμε, ότι μπορούμε για να ξεφύγουμε από την έλλειψη οικονομικής κατανόησης που στηρίζει μύθους και μισό-αλήθειες, θρέφει την προκατάληψη, θρέφεται από την ανευθυνότητα και την δίψα για συγκινήσεις και έχει σαν τελικό κόστος την διαστρέβλωση της πραγματικής κατάστασης και τον εγκλωβισμό μας στον λαβύρινθο μιας πλάνας ζωής. Είναι αυτή η έλλειψη κατανόησης που κάνει τον άνθρωπο να δρα άκαιρα και να ταλαιπωρείται από την ασυμφωνία που υπάρχει αντικειμενικά ανάμεσα στην πραγματικότητα και την εικόνα που σχηματίζει γι αυτήν. Μια όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική γνώση των οικονομικών φαινομένων είναι, λοιπόν, ταυτόχρονα, ένας όρος της κοινωνικής ειρήνης και της ψυχικής ισορροπίας του ανθρώπου, θεωρούμενου ατομικά. Ok, κλείνει η παρένθεση.
Ας πάμε τώρα από την άλλη πλευρά και ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε κάποιες ευχάριστες ιδέες. Για παράδειγμα: ταξίδια, φαγητό, μόρφωση, μουσική, θέατρο, σινεμά, τέχνη, επικοινωνία, προστασία από φυσικούς κινδύνους, ένδυση, νερό, ζεστασιά, κλπ. Όλα αυτά, μαζί και ένα σωρό ακόμα αγαθά, υπάρχουν, γίνονται προσβάσιμα και αναπτύσσονται λόγο του χρήματος και της οικονομίας. Δεν θα ήταν ίσως υπερβολή αν έλεγε κανείς ότι μετά την φωτιά και τον τροχό, το χρήμα αποτελεί την μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου. Θα ήταν δε, σίγουρα υπερβολή και ανοησία αν κατηγορούσε κανείς ότι φταίει ο τροχός για τους δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους που πεθαίνουν παγκοσμίως, κάθε χρόνο, εξαιτίας τροχαίων ατυχημάτων. Ή αν κατηγορούσε ότι φταίει η φωτιά για τις πυρκαγιέςτο καλοκαίρι του 2007 στην Ελλάδα (Οι καταστροφές, που είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι τις έχουμε ουσιαστικά ξεχάσει, ήταν τρομακτικές: «Το καλοκαίρι του 2007, συνέβη μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Εκτεταμένες πυρκαγιές σε πολλά μέρη της χώρας, κυρίως το μήνα Αύγουστο, έκαψαν περισσότερα από 268.834 εκτάρια γης, με αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 63 ανθρώπων. Μέχρι τις 30 Αυγούστου κάηκαν 1.500 σπίτια και μείναν 6.000 άστεγοι. Το ύψος των καταστροφών φθάνει τα πέντε δισεκατομμύρια Ευρώ. Η φωτιά έκαψε 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα καθώς και 60.000 ζωντανά (πρόβατα και κατσίκες)» Πηγή: Wikipedia). Το γεγονός τώρα, ότι ο περισσότερος κόσμος (εξαιρείται υποθέτω ένα 10% του πληθυσμού) συνδέει και κατηγορεί το χρήμα με τα χίλια-δυο στραβά κι ανάποδα που μπορεί να προκαλέσει η χρήση του, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν μοιάζει το ίδιο παράλογο με τα παραπάνω δύο παραδείγματα. Φράσεις, του τύπου: «το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία», «Τα λεφτά καταστρέψανε τον άνθρωπο» και λοιπές σαχλαμάρες, είναι τόσο συνηθισμένες όσο και αστείες και εκφράζουν μια απέραντη και δραματική άγνοια γύρω από το θέμα. Αντί να πούμε: «Τα λεφτά μας καταστρέψανε», ας δούμε τα πράγματα ως έχουν, με το: «Ο τρόπος που χρησιμοποιήσαμε τα λεφτά(ή καλύτερα τις αξίες μας), μας έφερε εδώ που είμαστε σήμερα».
Για να ολοκληρώνουμε λοιπόν και για όσους ακόμα δεν εννόησαν, το χρήμα είναι μονάχα ένα άψυχο αντικείμενο, ένα άμοιρο εργαλείο για να κάνουμε τη δουλειά μας και τίποτα παραπάνω! Όσο επιλέγουμε να το προσωποποιούμε και να του καταλογίζουμε ευθύνες, αντί να τοποθετούμε την ευθύνη εντός μας, τόσο βαθύτερα βυθίζουμε εμάς τους ίδιους και, κατ επέκταση, την ανθρώπινη κοινωνία, σε μία ατέλειωτη κούρσα περιστροφής γύρω από τον εαυτό της. Δεν τίθεται, επομένως, θέμα περί μιας μεγαλοπρεπής κατάρριψης κάποιου, τάχα μου, περίπλοκου συνωμοτικού μυστικού, παρά μάλλον για μια τόσο απλή όσο και δύσκολη(απ ότι φαίνεται) αναθεώρηση της δικής μας συμπεριφοράς. Αν θέμε, να μιλάμε για αλλαγή.
